Tijdens de raadsvergadering van de gemeente Niederkrüchten op dinsdag 19 maart 2024 stond het besluit over de 61e wijziging van het bestemmingsplan “Militärgelände Elmpt” centraal. Dit plan, dat de transformatie van het voormalige vliegveld in Elmpt naar een industriezone behelst, roept bij Groen Grensland aanzienlijke bezorgdheid op vanwege de verwachte negatieve impact op natuur en leefomgeving. Helaas heeft de gemeenteraad in meerderheid voor het plan gestemd.

Vanuit het perspectief van natuur en landschap is het voorgestelde plan volstrekt onaanvaardbaar. Het principe ‘groen blijft groen’ wordt volledig genegeerd. Het directe leefgebied van tal van organismen zal verdwijnen. De onaanvaardbare stikstofdepositie op de Duitse en Nederlandse N2000-gebieden is onterecht en zonder onderbouwing genegeerd, net zoals de waarschijnlijke verdroging van het natuurgebied de Lüsekamp.

Groen blijft niet groen
In de huidige situatie bestaat van de 217 ha ruim een derde deel (77,4 ha) uit groen, dat wil zeggen bos en/of schraalgrasland met hoge ecologische waarde. Volgens het plan wordt slechts 60 ha gereserveerd als groengebied c.q. compensatiegebied. Dat is dus minder dan in de huidige situatie. Bovendien komt er nog de aanleg van een extra ontsluitingsweg naar de golfbaan, de realisatie van een verkeersknooppunt in een beschermd gebied en de uitbreiding van een zuiveringsinstallatie in het Swalmdal in een landschapsbeschermingsgebied.
Groen blijft dus niet groen, ondanks beweringen van voorstanders van het plan.

Verlies leefgebied van tal van organismen
Het erkende verlies van leefgebied wordt geadresseerd met een 60 ha groot compensatiegebied in de voormalige schuilplaatsen in het zuidwesten en oosten van het wijzigingsgebied en de zone tegen de voormalige start- en landingsbaan. Dit gebied is kleiner dan de huidige waardevolle gebieden en heeft zelf al een grote ecologische waarde, waardoor compensatie weinig effectief zal zijn. Het doorschuiven van het probleem naar het niveau van het bebouwingsplan is daarom onverantwoord. Vanuit het perspectief van soortenbescherming moet de 61e wijziging van het bestemmingsplan daarom worden verworpen.

Stikstofdepositie op Nederlandse en Duitse Natura 2000-gebieden
De toename van verkeer zorgt niet alleen voor een incidentele, maar ook voor een blijvende toename van de stikstofdepositie op de Meinweg en het Swalmdal. Een extra voortoets zal niet voldoende zijn. Een zogenaamde passende beoordeling, waarin de initiatiefnemer onderzoekt of de instandhoudingsdoelstellingen van het Natura 2000-gebied door zijn activiteit in gevaar komen, zal in Nederland volgens de uitspraak van de Raad van State in 2019 noodzakelijk zijn.
Bovendien is de kans groot dat de gehanteerde drempelwaarde, het zogenaamde afkapcriterium van 0,3 kg N/(ha*a) voor FFH-gebieden in Duitsland, in een overbelaste situatie niet houdbaar is bij een gerechtelijke toetsing (zie uitspraak 19 mei 2023 in Nederland), omdat de instandhoudingsdoelen voor Europees beschermde natuur op deze manier nooit kunnen worden verwezenlijkt.
Als men een vergunningvrije drempelwaarde hanteert, zoals nu in Duitsland, dan kunnen veel projecten hun stikstofemissie laten toenemen tot aan de depositie van die drempel. Cumulatief kan de depositie op de al zwaar belaste natuur fors toenemen. Het hanteren van een drempelwaarde is daarom alleen verdedigbaar als de overheid met maatregelen kan garanderen dat, ondanks de mogelijke cumulatieve toename, de depositie in de natuur niet zal toenemen, of voldoende zal afnemen indien dat voor de habitats nodig is. Dat is in Duitsland momenteel niet geregeld.
Belangrijk is te vermelden dat, net zoals in Nederland, ook in Vlaanderen op 25 februari 2021 een stikstofarrest is uitgesproken, gevolgd door verschillende andere arresten.

Verdroging van de Lüsekamp
Er wordt geen rekening gehouden met toekomstige grondwateronttrekkingen door de bedrijven die zich er zullen vestigen. Dat er een toename van waterverbruik zal zijn, staat vast, gezien de geplande uitbreiding van de rioolzuiveringsinstallatie in Overhetfeld. Op de inspraakreacties uit 2023 van Groen Grensland, MHVS, NMF Limburg uit 2023, die aannemelijk maken dat het plan zal leiden tot waarschijnlijke verdroging van de Lüsekamp is door de gemeente niet gereageerd.